Drachten – Tijdens het concertconcours op 9 november 2019 in De Lawei in Drachten is de première van de fanfarecompositie “Van Toeten en Blazen” van componist van Jan de Haan uit Oranjewoud.
Het werk is geschreven in opdracht van de Organisatie van Muziekverenigingen Fryslân (OMF). Dit muziekstuk stelt de uniek Nederlandse orkestvorm “het fanfare-orkest” voor. “Van Toeten en Blazen” wordt na de première gratis ter beschikking gesteld aan alle ruim 100 fanfares die Friesland rijk is.
Gratis voor alle fanfares
Het fanfareorkest is een fenomeen welke bestaat uit koperblazers, saxofoons en slagwerk. Dat het fanfareorkest er is gekomen is hoofdzakelijk te danken aan het Belgische genie Adolphe Sax die veel koperen blaasinstrumenten, waaronder uiteraard de saxofoon, heeft uitgevonden en/of doorontwikkeld. Om die reden zijn de lage landen nog immer de bakermat van de fanfare.
Bijzonder is de constatering dat de provincie Friesland de fanfare, meer nog dan brassband, heeft omarmd getuige de bijna honderd fanfares in de provincie. Vele initiatieven om de soort en het aantal in stand te houden hebben hier de voedingsbodem. De compositie moet daar ook een bijdrage aan leveren.
Muzikaal visitekaartje
Het muziekstuk is een muzikaal visitekaartje, een artistieke introductie van zichzelf en iets wat gebruikt kan worden in eigen geledingen, eigen dorp, maar ook ver daarbuiten. Dit alles om op unieke wijze uit te leggen wat een fanfareorkest is, wat het doet en waar het voor staat. Dit nieuwe werk is een soort Young Person’s Guide voor het fanfare- orkest.
Het doel is de fanfare als amateurkunst te presenteren aan nieuwe luisteraars. Die kunnen bestaan uit de ‘gewone’ toehoorders maar het zou zeker niet misstaan in een educatieve setting voor kinderen en ‘nieuw’ ingezetenen. En alleen al om het soms negatieve imago van ‘de fanfare’ om te draaien naar dat wat het eigenlijk is – een gemeenplaats voor jong en oud die voor de muziek en de vereniging door het stof gaat, verdient de fanfare meer.
Jan de Haan
Het idee was om een compositie te laten schrijven die alle instrumenten voorstelt met behulp van een verhaal. Twee personen die dat als geen ander kunnen realiseren voor fanfare zijn de twee muzikale duizendpoten Jan de Haan en Andries de Haan. Beiden hebben roots in de blaasmuziek waarbij Jan de Haan zich meer op componeren en arrangeren richt en Andries de Haan meer op educatieve vlak actief is.
In het verhaal worden de instrumenten op een creatieve manier verbaal en muzikaal voorgesteld. Een plaatje zegt meer dan woorden maar in combinatie met geluid zijn er drie vliegen in één klap – geluid, beeld en verhaal. Na vijftien minuten introductie van de fanfare en haar instrumenten weet iedereen hoe uitzonderlijk, sociaal en veelzijdig deze orkestvorm is.
DNA van blaasmuziek
Om die reden zorgt de OMF dat het werk gratis beschikbaar moet zijn voor de honderd Friese fanfareorkesten. In feite geeft de provincie Friesland daarmee het DNA van de blaasmuziek van de lage landen een bijzonder signaal, een duidelijk gezicht en een attractief geluid – ontstaan in deze provincie en klaar voor export.
De première van ‘Van Toeten en Blazen’ is op zaterdag 9 november 2019 tijdens het OMF najaarsconcertconcours in De Lawei te Drachten. Het werk wordt dan gespeeld door Fanfare Beatrix Doezum onder leiding van Ido Gerard Kempenaar. De tekst wordt theatraal verteld door Tamara Schoppert. Een unieke belevenis die vlak voor de uitslag van het concours zal plaatsvinden.
Fanfare Repertoire Festival
Op vrijdag 29 november wordt “Van Toeten en Blazen” gepresenteerd tijdens het Fanfare Repertoire Festival in Nunspeet. Het fanfarewerk “Van Toeten en Blazen” van Jan de Haan is in opdracht van de OMF geschreven maar wordt mede mogelijk gemaakt door het Prins Berhard Cultuurfonds, door gemeente Smallingerland en door muziekuitgeverij “Hall Leonard”.
